در این قسمت پروژه آموزش رو دانلود کنید
دوربین یکی از مهمترین بخش افتر افکت میباشد که تنظیم آن یکمی سخت میباشد
موضوع
آشنایی با دیافراگم، سرعت شاتر و عمق میدان
شاتر و دیافراگم
بطور خلاصه هر دوربین دیجیتال یک سنسور دارد که وظیفه آن مانند فیلم عکاسی در دوربین های آنالوگ ثبت جزییات تصویر با توجه به نور تابانده شده به آن است. دو ابزار اصلی کنترل میزان نور تابانده شده به سنسور، شاتر و دیافراگم هستند.
ابتدا از شاتر شروع می کنیم که درون بدنه دوربین قرار دارد. با کنترل سرعت باز و بسته شدن شاتر می توان میزان نوری که به سنسور تابیده خواهد شد، کنترل کرد. سرعت های شاتر با واحد ثانیه بیان می شوند مثلا 60/1 (یک شصتم) ثانیه، 10/1 (یک دهم) ثانیه، 3 ثانیه و ... هرچه سرعت های بالاتری انتخاب کنید نور کمتری به سنسور خواهد رسید به عنوان مثال سرعت 200/1 (یک دویستم) ثانیه از 60/1 (یک شصتم) ثانیه سریعتر است و در نتیجه در 200/1 نور کمتری به سنسور می رسد.
و اما دیافراگم در داخل لنز قرار دارد و با تنظیم میزان باز بودن آن می توان میزان نور عبوری از لنز را کنترل کرد. اندازه باز بودن دیافراگم با مجموعه اعدادی بیان می شوند مانند f/8 یا f/2.8 که هر چه این اعداد کوچکتر باشند دریچه بازتر خواهد بود به عنوان مثال f/2.8 بازتر از f/8 است. به شکل زیر توجه کنید:
مقادیر سرعت شاتر و اندازه دیافراگم باهم نسبت معکوس دارند یعنی اگر سرعت شاتر را کم کردید باید دیافراگم را به همان میزان ببندید و بالعکس. البته این مبحث سرعت شاتر و اندازه دیافراگم و رابطه بین آنها مبحث مفصلی است که در این مقاله بیش از این نمی گنجد.
عمق میدان
در تصویر ثبت شده توسط دوربین ممکن است همه عناصر موجود در کادر واضح نباشند. عمق میدان به محدوده ای از عمق تصویر ثبت شده در عکس گفته می شود که در آن، عناصر عکس دارای وضوح یکسانی هستند. به عکس زیر توجه کنید:
در این عکس فقط صدف های جلوی عکس وضوح کافی دارند بنابراین اینطور عنوان می شود که عمق میدان این عکس کم است. حالا به عکس زیر توجه کنید:
از همان جلوی عکس تا انتهای چشم انداز موجود در عکس فوکوس مناسبی دارد. در این موارد اینطور عنوان می شود که این عکس عمق میدان زیادی دارد. با زیاد کردن عمق میدان عناصر بیشتری از عکس در محدوده وضوح قرار می گیرند و برعکس با کم کردن عمق میدان عناصر کمتری در محدوده وضوح عکس قرار می گیرند. البته ذکر یک نکته ضروری است که لزوما شروع محدوده وضوح از جلو دوربین نیست. به عکس زیر توجه کنید:
در این عکس محدوده جلوی دوربین دارای وضوح نیست و پس از آن تعدادی از گلها در محدوده وضوح عکس هستند و در نهایت ردیفهای انتهایی گلها نیز از منطقه وضوح خارج شده اند.
اما چگونه می توان عمق میدان عکس را کنترل کرد؟ به سادگی و با استفاده از فاصله شما تا سوژه مورد نظر و میزان باز شدن دیافراگم. هرچه دیافراگم بازتر باشد (عدد دیافراگم کوچکتر باشد) عمق میدان کمتر خواهد بود و هرچقدر که دیافراگم بسته تر باشد (عدد دیافراگم بزرگتر باشد) عمق میدان بیشتر خواهد بود.
برایان پترسون در کتاب "نورسنجی در عکاسی" اندازه های دیافراگم را در سه گروه تقسیم بندی کرده است:
- دیافراگم های داستان گو: دیافراگم هایی که با استفاده از آنها عکس بدست آمده یک داستان را روایت می کند. این عکسها دارای یک سوژه پیش زمینه، یک سوژه میانی و یک سوژه پس زمینه هستند. مشخصه این عکسها عمق میدان زیاد است (در مواردی بی نهایت) بنابراین این دیافراگم ها شامل بزرگترین اندازه های دیافراگم مانند f/22، f/20، f/18، f/16 هستند. به عنوان مثال عکس مزرعه آفتابگردان که در بالا نمایش داده شد با f/16 عکاسی شده است.
- دیافراگم های تک موضوعی: دیافراگم هایی که با استفاده از آنها موضوع اصلی عکس را از پیش زمینه و یا پس زمینه جدا می کنیم. مشخصه این عکسها عمق میدان کم است بنابراین این دیافراگم ها شامل کوچکترین اندازه های دیافراگم مانند f/3.5، f/4، f/4.5، f/5، f/5.6، f/6.3 هستند. به عنوان مثال عکس صدف ها در ساحل با f/6.3 عکاسی شده است.
- دیافراگم های بی اهمیت: این دیافراگم ها برای حالتی بکار می روند که عمق میدان اهمیتی نداشته باشد. به عبارت بهتر موضوع های مورد نظر شما همه در یک فاصله وضوح قرار داشته باشند. به عبارتی هر حالتی به جز حالتهای قبل را می توان با این دیافراگم ها عکاسی کرد که عبارتند از: f/8، f/9، f/10، f/11
توجه داشته باشید که بنا به دلایلی که در مقاله ما نمی گنجد ممکن است بعضی از این اعداد روی دوربین شما موجود نباشند.
عکاسی با تقدم دیافراگم (Av) و تقدم شاتر (Tv)
با توجه به رابطه بین اندازه های دیافراگم و سرعت شاتر پس می توانیم یکی از آنها را برای دوربین تعیین کنیم و دومی را با توجه به شرایط، خود دوربین تعیین کند! اگر شما حالت عکاسی دوربین را روی Av قرار دهید دوربین به شما اجازه تنظیم اندازه دیافراگم را می دهد و سپس مقدار سرعت شاتر را محاسبه می کند.
در صورتی که حالت عکاسی دوربین را روی Tv قرار دهید شما باید مقدار سرعت شاتر را تعیین کنید و بر اساس آن دوربین میزان باز بودن دیافراگم را تعیین خواهد کرد.
اما سوالی که پیش می آید این است که چه زمانی از Tv و چه زمانی از Av استفاده کنیم؟! به عنوان یک قانون کلی در عکاسی (همه قانون های عکاسی برای شکستن وضع شده اند) زمانی که عمق میدان برای شما اهمیت دارد از Av و زمانی که سرعت اهمیت دارد از Tv استفاده می شود. البته در صورتی که یک عکاس حرفه ای هستید و یا اعتماد به نفس زیادی دارید می توانید همه جا از حالت دستی (M) که در آن همه چیز را عکاس تعیین می کند، استفاده کنید!
اگر سوژه مورد نظر شما در حال حرکت است و شما می خواهید آن را در عکس ثابت کنید باید متناسب با حرکت سوژه از سرعت شاتر بالا استفاده کنید. به این حالت فریز کردن گفته می شود و باید از Tv استفاده کرد. به عنوان مثال به عکس زیر توجه کنید:
در این عکس سرعت شاتر به حدی بالا بوده است که لحظه مورد نظر را کاملا ثابت گرفته است.
در صورتی که می خواهید حرکت را در عکسها نمایش دهید باید سرعت شاتر را پایین بیاورید تا جابجایی سوژه در عکس تاثیرگذار باشد. در این حالت از سرعت های پایین شاتر استفاده می شود بنابراین باید از Tv استفاده کرد. به مثال زیر توجه کنید:
این عکس که از آبشار شوی در شمال خوزستان عکاسی شده برای نشان دادن حرکت آب با استفاده از زمان نوردهی بالا ثبت شده است.
هر زمان که عمق میدان برای شما اهمیت داشته باشد باید از حالت Av استفاده کنید و یکی از سه نوع عکس ذکر شده در بخش عمق میدان را عکاسی کنید. به مثال زیر توجه کنید:
در این تصویر سوژه اصلی گل فلفل هفت رنگ بود که قطر آن تقریبا 5 میلیمتر است. با توجه به گل ها و برگهای گیاهان اطراف در صورتی که با عمق میدان زیاد ثبت می شد سوژه اصلی در شلوغی عکس گم می شد. به دلیل اینکه می خواستم گل را از پس زمینه جدا کنم باید یک دیافراگم تک موضوعی انتخاب می کردم، برای همین حالت عکاسی را روی Av تنظیم کردم و دیافراگم را روی کوچکترین مقداری که با توجه به فاصله کانونی می توانستم انتخاب کنم یعنی f/6.3 قرار دادم و به این روش هر آنچه در کادر قرار داشت به جز سوژه مورد نظر بصورت محو شده ثبت شد.
تالیف: محمد صافدل
ealc.ir