همان طور که از نام آن ها مشخص است این نوع عکس ها ضد نور هستند و سوژه در آن ها به شدت تیره است به طوری که بسیاری از جزئیات آن قابل مشاهده نیست و تنها نمایی کلی از آن در عکس نمایان می شود. در این نوع عکاسی می توان از سوژه های مختلفی همچون انسان، درخت، حیوان یا برخی اشیا استفاده کرد.در اینجا به نکاتی در خصوص عکاسی سیلوئت یا ضد نور اشاره می شود.
● ضد نور
عکاسی ضد نور یکی از روش های انتقال اندوه، احساس و حالت های عاطفی به بیننده است. ممکن است بیننده با دیدن این نوع عکس ها به درک درست و واضحی از سوژه نرسد، اما بخش تیره و سیاه تصویر باعث شکل گیری قدرت تخیل بیننده می شود.
مهم ترین نکته در عکاسی ضد نور قرار دادن سوژه در مقابل یک منبع نور عظیم و تنظیم میزان نوردهی دوربین بر اساس روشن ترین بخش تصویر (پس زمینه) است. توجه داشته باشید که میزان نوردهی (exposure) دوربین باید بر اساس روشن ترین بخش پس زمینه و نه سوژه تنظیم شده باشد. با رعایت این اصل اولیه، سوژه موردنظر به دلیل نبود نور کافی حتی اگر به طور کامل سیاه نشود بسیار تیره یا به اصطلاح آندر اکسپوزد (under exposed) –حداقل نوردهی- خواهد شد.
● انتخاب سوژه
اگرچه از سوژه های بسیاری برای عکاسی ضد نور می توان استفاده کرد، اما برخی سوژه ها از شرایط بهتری برخوردارند. از آنجا که در عکاسی ضد نور مواردی مانند رنگ، بافت یا حالت سوژه تاثیری در زیبایی عکس ندارد بنابراین بهتر است توجه خود را روی ویژگی های دیگری متمرکز کنید. برای مثال، ویژگی هایی مانند بزرگی، اندازه، درشت و قوی بودن و به طور کلی اندازه های ابعادی سوژه تاثیر زیادی در بهتر شدن عکس خواهند داشت.
● خاموش کردن فلاش
عکاسی ضد نور نیازی به استفاده از فلاش دوربین ندارد، بنابراین باید از خاموش بودن آن اطمینان داشته باشید. در صورتی که دوربین روی مود اتوماتیک تنظیم شده باشد این امکان وجود دارد که فلاش آن به صورت اتوماتیک فعال (با توجه به شرایط نور محیط) و مانع به وجود آمدن عکس ضد نور شود. سوژه در عکاسی ضد نور به حداقل نور ممکن نیاز دارد.
● تنظیم نور
تنظیم نور و به طورکلی نورپردازی در عکاسی ضد نور با سایر زمینه های عکاسی تفاوت زیادی دارد و نکات گفته شده در خصوص رعایت برخی موارد نورپردازی در این نوع عکاسی به هیچ عنوان صدق نمی کند. برخلاف اینکه در بسیاری از زمینه های مختلف عکاسی، روشن بودن جلو زمینه توصیه شده است، در عکاسی ضد نور روشن بودن پس زمینه بسیار تاکید می شود. این مسئله به گونه ای است که هرچه منبع نوری پس زمینه قوی تر و بزرگ تر باشد شدت تیرگی و سیاه شدن سوژه بیشتر خواهد بود. بهترین منبع نوری برای عکاسی ضد نور، خورشید است بنابراین برای خلق یک اثر ضد نور می توانید از سوژه بخواهید که در مقابل طلوع یا غروب آفتاب بایستد.
● انتخاب پس زمینه
خورشید در حال طلوع یا غروب نه تنها به وجود آورنده بهترین منبع نوری برای عکاسی از ضد نور به شمار می رود بلکه از آن به عنوان یک پس زمینه (back ground) خوب نیز می توان استفاده کرد. توجه داشته باشید که در این حالت هر چه آسمان صاف و بدون ابر باشد نتیجه نهایی عکس بهتر خواهد شد. می توان بخشی از خورشید را در تصویر منعکس یا اینکه آن را با انتخاب یک سوژه بزرگ، به طورکلی پنهان کرد.
● مشخص بودن سوژه
به دلیل تیرگی کامل سوژه در عکاسی ضد نور، گاهی اوقات تشخیص درست سوژه مشکل ساز می شود. از این رو هنگامی که قرار است به جای یک سوژه همزمان از چند سوژه عکس گرفته شود سعی کنید سوژه ها به گونه ای تفکیک شده باشند تا ابهامی در هنگام مشاهده آن ها به وجود نیاید. برای مثال، اگر قرار است از یک شخص و یک درخت عکس گرفته شود، بهتر است بین دو سوژه اندکی فاصله وجود داشته باشد تا تصویر مشخص و واضح باشد. ایستادن شخص در مقابل درخت یا تکیه کردن به آن باعث مبهم و نامشخص شدن سوژه در تصویر خواهد شد. در صورتی که تمایل داشته باشید از چهره اشخاص عکس ضد نور تهیه کنید بهتر است از آن ها بخواهید به صورت نیمرخ بایستند زیرا این کار باعث می شود تا اجزای بیشتری از صورتشان مثل بینی، دهان و چشم ها در تصویر ( البته به صورت خطوط) منعکس شود.
● مود اتوماتیک
در بیشتر دوربین های دیجیتال امروزی ویژگی "اندازه گیری فاصله به صورت اتوماتیک" دیده می شود. این ویژگی مشخص می کند تا چه حد باید به سوژه نزدیک شد تا همه چیز به خوبی در معرض نور قرار بگیرد و روشن شود. زمانی که نور محیط مناسب نباشد، دوربین با کمک ویژگی گفته شده و برای جلوگیری از آندراکسپوز شدن سوژه، فلاش دوربین را به طور اتوماتیک روشن و کمبود نور محیط را جبران می کند. در صورتی که نور محیط با فلاش دوربین روشن شده باشد، عکس ضد نور به وجود نخواهد آمد. در بیشتر دوربین ها نیز همزمان با عمل فوکوس و نگه داشتن دکمه شاتر به حالت نیمه فشرده عمل محاسبه میزان نوردهی به طور اتوماتیک اجرا می شود، بنابراین به منظور جلوگیری از مشکل ذکر شده (جلوگیری از عکس ضد نور) می توان به این صورت عمل کرد: دوربین را به سمت روشن ترین نقطه پس زمینه تنظیم کنید و دکمه شاتر را به حالت نیمه فشرده نگه دارید و اجازه ندهید که دکمه رها شود. سپس دوربین را به سمت سوژه مورد نظر تنظیم و دکمه شاتر را رها کنید. به این ترتیب شما به دوربین هوشمند خود کلک می زنید و به راحتی می توانید عکس ضد نور بگیرید!
برخی از دوربین های دیجیتال نیز به مودهای اندازه گیری "نقطه ای" (Spot) یا "متمرکز شده" ((Centered مجهزند. با کمک این مودها و ترفند گفته شده می توانید عکس های ضد نور زیبایی بگیرید.
● مود دستی
مزیت دوربین های دیجیتالی این است که می توانید بدون پرداخت هزینه برای چاپ عکس ها نتیجه نهایی را سریع مشاهده کنید و در صورت مطلوب نبودن یک عکس دیگر بگیرید. بنابراین اگر ترفند و راهکار گفته شده در خصوص مود اتوماتیک و دکمه شاتر نیمه فشرده به خوبی عمل نکرد و باعث رضایت خاطر شما نشد می توانید از مود دستی دوربین استفاده کنید. برای اینکه یک راهنمای خوب در خصوص استفاده از مود دستی در عکاسی ضد نور داشته باشید، توصیه می شود که به سرعت شاتر و اندازه دیافراگم پیشنهاد شده در مود اتوماتیک دوربین توجه و از آنجا شروع کنید. برای مثال، اگر دوربین در حالت اتوماتیک شرایط را به گونه ای تنظیم کند که نور زیادی تابیده و محیط روشن شود، بنابراین باید سعی کنید تا آنجا که امکان دارد به صورت دستی دوربین را طوری تنظیم کنید که نور کمتری به محیط تابیده شود. استفاده از تکنیک برکتینگ (bracketing) - که در مقاله های گذشته توضیح داده شد- نیز راهکار خوبی است.
● فوکوس کردن
با انتخاب بیشترین حالت عمق میدان که حاصل انتخاب دیافراگم کوچک تر (عدد بزرگ تر) است می توانید ابعاد وسیعی از سوژه یا لوکیشن خود را در تصویر منعکس کنید.
● آخرین نکته
اگرچه شدت تیره تر بودن سوژه، زیبایی بیشتری به عکس می بخشد، اما در صورتی که بتوانید هنرمندانه و خلاقانه برخی ناحیه های سوژه را روشن باقی بگذارید زیبایی عکس را دو چندان کرده اید. گاهی اوقات روشن بودن بخشی از سوژه باعث سه بعدی شدن آن می شود. اینکه چه سوژه ای و تا چه حد تیره یا روشن شود بستگی به دید خلاقانه شما دارد
اینم چند تا نمونه کار: