دوربینهای حرفهای که تحت عنوان DSLR هم شناخته میشوند، پیشرفت تدریجی دارند و هر از گاهی مدلهای جدیدی از آنها با قیمت و کارایی بهتر معرفی میشود. برخی عکاسان حرفهای هم دوست دارند بهترینها را داشته باشند و برای ارتقای دوربین خود، مدل قدیمی را فروخته و مدل جدید تهیه میکنند. از این رو در بازار دوربینهای دست دوم میتوان محصولات خوب و خوشقیمتی پیدا کرد؛ به شرطی که بتوان کارکرد و سلامتی محصول را تشخیص داد. لذا در این مطلب روش بررسی و خرید یک DSLR کارکرده را بررسی میکنیم.
تعداد شاتر یا مقدار کارکرد
شاتر دوربینهای DSLR تا بینهایت کار نمیکند؛ عمر محدودی دارد و پس از آن میبایست مکانیزم شاتر به کلی تعویض شود.
بیشترین تولیدکنندگان دوربینهای حرفهای در معرفی محصولات خود تعداد شاترهایی که با هر مدل میتوان زد را ذکر میکنند و با جستوجوی ساده در اینترنت میتوانید عمر مفید شاتر هر مدل را پیدا کنید. میتوان از فروشنده سوال کرد که دوربین وی تاکنون چند تصویر ثبت کرده و تخمین زد که چه مقدار از عمر مفید آن سپری شده است. البته راه بهتر این است که خودتان همه چیز را بررسی کنید.
برای فهم اینکه دوربین DSLR چند بار شاتر زده، روشهای مختلفی وجود دارد. اولین روش گرفتن یک عکس و بررسی شمارهی آن است. برخی دوربینهای حرفهای این قابلیت را ندارند که در آنها بتوان شمارهگذاری عکسها را ریست کرد و به عبارت سادهتر، نمیتوان شمارهها را مجدد از صفر شروع کرد. از این رو شمارهی عکسی که به عنوان نمونه گرفتهاید، مشخص میکند که قبلاً چند عکس توسط دوربین گرفته شده است. اما این روش چندان دقیق و کلی نیست.
روش دوم استفاده از نرمافزارهای جانبی مثل EOSInfo است که برای دوربینهای DSLR کانن یعنی خانوادهی EOS کاربرد دارد. در واقع این نرمافزار و نرمافزارهای مشابه اطلاعات کامل EXIF را نمایش میدهند که معمولاً تعداد شاترها هم در لیست دیده میشود. نرمافزار دیگر برای مشاهدهی اطلاعات کامل عکسها، PhotoME است.
در مورد نیکون و پنتاکس میتوان از وبسایت myshuttercout استفاده کرد. پس از آپلود عکس با فرمت NEF یا DNG میتوان تعداد شاترها را مشاهده کرد.
در نهایت شاید عددی که به دست آوردهاید، به نظر تصادفی و بیمعنی باشد. در این صورت بهتر است به وبسایتOlegkikin سری بزنید. در این وبسایت لیستی از DSLRهای قدیمی آورده شده و با توجه به گزارش کاربران عمر مفید مشخص شده است. مثلاً میتوان بررسی کرد که یک مدل خاص پس از 50 هزار بار شاتر زدن، چند درصد احتمال خرابی دارد و چند نفر گزارش کردهاند که هنوز دوربینشان سالم است.
در مورد دوربینهای جدید طبعاً اطلاعات مورد نیاز برای تخمین کارکرد شاتر در دست نیست و باید عباراتی مثل shutter rating یا shutter life را در کنار نام دوربین جستوجو کرد و شاید نتیجهی خوبی به دست آید.
در بررسی شاتر نکتهی بسیار مهم دیگری هم وجود دارد و آن عملکرد صحیح است. با دوربین چندین عکس بگیرید و سرعت شاترهای مختلف را امتحان کنید. همه چیز باید طبیعی باشد، گیر کردن و صدای جیرجیر غیر طبیعی علامت خوبی برای تشخیص خرابی دوربین است. در این صورت دوربین باید تمیز و یا کاملاً تعمیر شود.
بررسی حسگر
یک روش خوب برای بررسی مشکلات احتمالی حسگر دوربین، عکاسی از سوژهای پرنور مثل آسمان آبی و روشن است. دیوار سفید با نور زیاد هم گزینهی دیگر است. لنز را هم در حالت حداقل گشادگی دیافراگم یا معادل آن، حداکثر عدد F تنظیم کنید. مثلاً f/22. نتیجهی کار را روی کامپیوتر در اندازهی اصلی بررسی کنید و ببینید مشکلی مثل ذرات غبار وجود نداشته باشد.
پیکسلهای معیوب یا داغ روی حسگر با این روش شناسایی میشوند. بد نیست تصویری از یک سوژهی کاملاً تاریک بیاندازید. مثلاً میتوان درپوش لنز را روی آن قرار داد و عکس گرفت. مقایسهی این عکس با عکس سوژهی سفید برای اعتبارسنجی مفید است.
توصیهی دیگر این است که با آزاد کردن آینه، حسگر را هم بررسی کنید. آزاد کردن آینه معمولاً در منوهای دوربین انجام میشود. ممکن است ذرات گرد و خاک روی حسگر نشسته باشد و به راحتی پاک شود.
به جعبهی آینه هم نگاهی بیاندازید چرا که ممکن است خاک گرفته باشد. اگر حسگر خراش برداشته باش، مشکل دوربین جدی خواهد بود ولیکن گرد و خاک را میتوان با احتیاط پاک کرد.
لنز دوربین
ممکن است فروشندهی دوربین، کیت لنز را به همراه دوربین خود نفروشد. اگر عکاس حرفهای باشید و مجموعهای از لنزها را قبلاً در اختیار داشته باشید یا اگر خودتان بخواهید کیت لنز خاصی را تهیه کنید، در این صورت مشکلی نیست. فقط بدنهی دوربین برای شما کافی است.
اما در مورد دوربینهای DSLR رده پایین، معمولاً فروشنده، دوربین و کیت لنز خود را با هم میفروشد. در این صورت باید لنز را به دقت بررسی کنید.
دو المان جلو و عقب لنز را به دقت بررسی کنید که مبادا دارای خراش و عیوبی از این قبیل باشند. دیافراگم هم باید به درستی کار کند لذا حلقهی تغییر دیافراگم را بچرخانید و مطمئن شوید که تیغهها به آرامی بسته میشوند. بد نیست با خود چند فیلتر داشته باشید که با قطر لنز هماهنگ باشد. در این صورت میتوان فیلترها را به لنز متصل کرد و از سالم بودن رزوههای آن مطمئن شد.
یکی از اشکالاتی که در مورد لنزهای کارکرده پیش میآید، کثیف شدن سطح لنز در اثر رشد قارچهاست. از فروشنده بپرسید که دوربین و متعلقات آن را کجا نگهداری میکرده چرا که ممکن است این مشکل ساده لنز را به کلی خراب کند و حتی نتوان آن را تعمیر کرد. نگهداری لنز در کیف آن هم به مدت طولانی مشکلساز است. باید لنز را در محیط خشک نگهداری کرد تا از رشد قارچها ممانعت به عمل آید.
اگر لنز سقوط کرده باشد، احتمالاً روی آن خراش و فرورفتگی دیده میشود. اگر لنز سالم باشد نرم و روان کار میکند. لنز را به بدنهی دوربین متصل کنید و بررسی کنید که موتور فوکوس خودکار در فواصل مختلف چطور عمل فوکوس را انجام میدهد. نباید مانعی در برابر باز و جمع شدن لنز وجود داشته باشد.
نمایشگر دوربین
نمایشگر LCD در بررسی عکسها بسیار مهم است. LCD را از نزدیک و دقیق بررسی کنید. مهمترین مشکل پیکسلهای سوخته است که اگر تصویری تکرنگ روی نمایشگر باشد، به وضوح مشخص میشود. مشکل دیگر ترکهایی است که در روکش پلاستیکی نمایشگر به وجود میآید. البته پیکسلهای سوخته روی عکسهای دوربین تأثیری ندارند ولی میتوانند پوئنی منفی برای دوربین محسوب گردند.
اگر نمایشگر دوربین در نمایش رنگها مشکل داشته باشد نشانهی این است که دوربین به شکل بدی مورد استفاده قرار گرفته است.
بخش دیگری که درست مثل LCD مهم است، منظرهیاب اپتیکال است. اگر ترک و حتی گرد و خاک در این بخش دوربین دیده شود، برای برطرف کردن مشکل باید آن را به نمایندگی خدمات پس از فروش تحویل دهید چرا که کار دشواری است.
یک راه ساده برای بررسی منظرهیاب این است که بدون اتصال لنز به دوربین، به دقت از آن به منبع نور درخشان نگاه کنید. بهتر است این کار در محیطی که گرد و غبار آن کم است انجام شود تا بهترین نتیجه را بگیرید.
کهنگی و ظاهر دوربین
آثار پوسیدگی و شکستگی هم طبیعتاً بسیار مهم هستند که ممکن است مثل تصویر زیر از ظاهر دوربین هم مشخص باشد.
یک راه جالب برای تشخیص کارکرد دوربین این است که از فروشنده بخواهید چند نمونه عکس آن را به شما نشان دهد. این کار برای ارزیابی مهارت عکاس یا کیفیت دوربین نیست. موضوع این است که متوجه شوید دوربین در چه مکانهایی مورد استفاده قرار گرفته است. مثلاً اگر تصاویر ساحل دریا توسط آن گرفته شده باشد، احتمال اینکه کمی آب و شن در اثر بیاحتیاطی به داخل دوربین نفوذ کرده باشد بیشتر میشود.
سطوح پلاستیکی معمولاً در اثر سایش زیاد و در واقع استفادهی زیاد، صیقلی و براق میشوند. از این نکته میتوان در بررسی دکمههای پلاستیکی شاتر و بخشهای پرکاربرد دوربین استفاده کرد. به این منظور باید ابتدا در اینترنت عکسهای دوربین را مشاهده کنید تا بدانید که شاتر و دیگر بخشها در ابتدا چه قدر صاف و براق بودهاند.
نکتهی دیگر در مورد دکمههایی فلزی یا پلاستیکی دارای روکش است. به مرور زمان روکش این بخشها از بین میرود و این موضوع نشان میدهد که دوربین چه قدر کار کرده است. بند دوربین و درپوش لنز هم در اثر استفادهی زیاد کهنه میشوند. در مورد لنز دقت کنید که اتصال لنز به بدنه باید به راحتی صورت بگیرد. اگر پینها و قفل لنز مشکل پیدا کرده باشد نمیتوان آن را به راحتی متصل کرد.
متعلقات دوربین
اگر فروشنده جعبهی محصول و متعلقاتی مثل دفترچهی راهنمای آن را در شرایط خوبی نگه داشته باشد، برایتان مفید واقع میشود. اگر دفترچه از بین رفته باشد مشکلی نیست ولیکن متعلقات ضروری مثل شارژر باتری، لنز، محافظ بدنه و کابلهای اتصال دوربین به کامپیوتر را نمیتوان نادیده گرفت.
شاید فروشنده تجهیزات جانبی مفیدی مثل فیلترهای لنز، کارتخوان، باتریهای یدکی و کارت حافظه هم تهیه کرده باشد و با هزینهی خوبی بتوان صاحب این لوازم جانبی هم شد ولیکن باید دقت کنید که باتریها و کارتهای حافظه صحیح و سالم باشند. همه چیز را به دقت بررسی کنید.